ALÇAK GERİLİM TEST HİZMETLERİ (LVD)
Ürünlerin kalitesini ölçmek amacı ile yapılan LVD Alçak Gerilim Testi (Low Voltage Directive), Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmelik (2006/95/AT) hükümleri gereğince yapılmaktadır ve uygun koşullar tespit edildiğinde bir kalite belgesi hazırlanmaktadır. 1973 yılında kabul edilen Alçak Gerilim Kararnamesi (Low Voltage Directive-LVD) bu yolda atılan önemli bir adım olmuştur. 1990 ve sonrasında CE İşareti, AB pazarı içinde serbest dolaşım için şart koşulmuştur. CE, üretilen ürünün AB ortak pazarına uygunluğunun belgelendirilmesidir.
Kısa ismi ile Alçak Gerilim Yönetmeliği, elektrikli araçların güvenliği ile ilgilidir. Bu yönetmelik 50 Volt AC (75 Volt DC) ile 1000 Volt AC (1500 Volt DC) arasında gerilim kullanan veya üreten elektrikli araçları kapsamaktadır. Bu elektrikli araçları üreten bütün firmalar, bu yönetmelikte yer alan güvenlik gereklerini ve uygunluk değerlendirme süreçlerini sağladıklarında, ürünlerine CE işaretini koyabilirler.
Bu konuda ilk atılan adım 1973 yılında çıkarılan Alçak Gerilim Kararnamesi (Low Voltage Directive, LVD) ile olmuştur. Bu kararnamede yer alan standartlar, can güvenliğinin sağlanması için gerekli olan asgari koşullardır. Ürünlerde CE işaretinin kullanılmasının Avrupa Birliği içinde serbest dolaşım için şart koşulduğu yıl ise 1990’dır.
Alçak Gerilim Yönetmeliği’nde yer alan koşulları taşımayan ürünlere CE işaretinin konulması yasaktır. Uygun olmayan bir ürüne CE işareti koymanın yaptırımı, bu ürünün piyasadan toplatılmasına kadar
uzanabilir. Avrupa Birliği’ne uyum çalışmalarının hızla sürdüğü bu dönemde, ülkemizde standartlaşma çalışmaları önem kazanmıştır. Özellikle makine ve beyaz eşya üretimi yapan firmaların, LVD testleri konusunda bilinçli olmaları gerekiyor. Bu firmalar, ürünlerinin güvenli olduğunu, LVD testleri ile tespit etmekte ve ancak bundan sonra ürünü piyasaya sürmektedir.
LVD testinin yapılabilmesi için, diğer bir ifade ile Alçak Gerilim Yönetmeliği’ne uygunluk için, firmaların önce standarda uygun üretim faaliyetlerinde süreklilik sağlamış olması gerekiyor. Sonra bir teknik dosya hazırlamaları gerekmektedir. Arkasından uygun bir standarda göre değerlendirme yapmaları gerekmektedir. Eğer uygun bir standart yoksa, bu durumda ürünün güvenliliğini değerlendirmeleri ve gerekli düzenlemeleri yapmaları gerekmektedir.
LVD testlerine şu örnekler verilebilir:
- İzolasyon Testi
- Yüksek Gerilim Testi
- Kaçak Akım Testi
- Toprak Hattı Süreklilik Testi
LVD testlerinde esas alınan bazı standartlar ise şunlardır:
- TS EN 60335 Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Cihazlarda Güvenlik
- TS EN 60204 Makinelerin Elektrik Teçhizatında Güvenlik
- TS EN 60950 Bilgi Teknolojisi Cihazlarında Güvenlik
- TS EN 60601 Elektrikli Tıbbi Cihazlarda Güvenlik
Standartlaşma sürecinde, TS EN 60335 standardı, beyaz eşya üreticilerini, TS EN 60204 standardı ise, makina üretici firmalarını ilgilendirmektedir. Bu elektriksel testler, ürünlerin üzerinde yapılmaktadır. Bunun yanında test sonuçları standartlara uygunluk açısından raporlanmaktadır. Yapılan testler her iki standartta da esas olarak aynı olsa da yapılış şekli ve uygulanan değerler farklıdır.
Deney ve Muayeneler
- Güç ölçümü
- Etiket incelemesi
- Sıcaklık deneyi
- Kaçak akım deneyi
- Elektrik dayanımı
- Toprak devamlılığı
- İzolasyon direnci
- Nemlendirme
- Hata koşulları
- Isıl dayanıklılık
- İç iletkenler için elektrik dayanımı
- Yalıtım aralıkları ölçümü
- Bilye basınç deneyi
- Kapasite boşalması deneyi
- In-rushcurrent deneyi
- Mekanik deneyler
- Bileşen değerlendirmesi (trafo vs.)
- Elektrik alan ölçümü
- EN 50366 deneyi
- Denge deneyi
- GlowWire ( Kızaran Tel ) deneyi
- Flammability ( Alev Almazlık ) deneyi
Üretilen bir makinede kullanılan elemanların üzerinde CE işaretinin bulunması, o makineye CE işareti konulması için yeterli değildir. Genelde böyle olduğu sanılır, ancak kullanılan malzemeler CE işareti taşısa da, üretilen yeni ürüne CE işaretinin konulması için ilgili standartlara uygun denetim yapılması gerekmektedir.
